Little Black Spiders

‘Ik heb mijn kind niet mogen vasthouden, ze pakte hem gewoon af.’- Isabelle

Ongewenst zwanger en je kind onder dwang afgeven. Het lijkt iets uit een hele andere wereld. Deels is dit waar. In de jaren ’70 werden in ‘Tamar’ in Lommel meisjes op zolder opgesloten, omdat ze zwanger waren.

Waarom werd dit gedaan? Hoe was de tijdsgeest en komt dit de dag vandaag nog steeds voor?

Tip: Bekijk zeker de trailer van de film. Op deze manier kan je de achtergrondinformatie beter plaatsen.

Achtergrondinformatie

Tienerzwangerschappen

Men spreekt van een tienerzwangerschap als het meisje jonger is dan twintig. Sommige tienermoeders zijn goed in staat met hun zwangerschap en het ouderschap om te gaan. Dit zijn wel de uitzonderingen, het merendeel van de jongeren heeft moeite met de onverwachte zwangerschap.

Het aantal tienerzwangerschappen in Vlaanderen neemt steeds meer af. Besluiten de ouders hun kindje toch te houden, kunnen ze op niet veel sympathie rekenen. ‘Ze had maar beter moeten weten’.

De grootste oorzaak van tienerzwangerschappen ligt bij het onveilig vrijen van de jongeren. Maar al te vaak gebruiken ze geen voorbehoedsmiddelen of gebruiken ze enkel een condoom. De kans op een scheur in het condoom is hierbij reëel.

De meeste jongeren hebben niet de bedoeling om zwanger te worden. Het is daarom dat de meeste meisjes hun zwangerschap pas later ontdekken.

Wanneer de meisjes hun zwangerschap ontdekken duiken er meteen gevoelens op zoals: verwardheid, angst,... 

De gevolgen van een tienerzwangerschap zijn afhankelijk van de gezinssituatie. Sommige tieners kunnen terecht bij hun ouders, andere kiezen voor een zelfstandige woonruimte. Hiervoor kom je pas in aanmerking op je 18^e. Vaak krijgen de tieners die voor deze optie kiezen financiële problemen. Veel tienermoeders maken hun school niet af. Dit heeft twee hoofdredenen. (1) Ze hebben het heel druk met hun kindje, (2) ze vinden geen opvang. Als tienermoeder heb je recht op een uitkering, maar deze is niet stabiel.

Er zijn niet enkel de financiële moeilijkheden, maar tienermoeders krijgen ook te maken met sociale moeilijkheden.

Jonge moeders raken vrienden en vriendinnen kwijt, doordat de levensstijlen te hard van elkaar verschillen.

Adoptiewetgeving

België heeft een zeer strikte wetgeving in verband met adoptie. Alles staat in het teken van de rechten van het kind.

In België zijn er verschillende soorten adoptie mogelijk

1.      In België of in het buitenland adopteren;
2.      Minderjarigen of meerderjarigen;
3.      Adoptiedienst of omkadering van de bevoegde gemeenschap
4.      Zelfstandige adoptie (je legt zelf de contacten voor adoptie. Omkadering en controle gebeurt door Kind&Gezin)
5.      Van uw partner

Voorwaarden om te mogen adopteren

1.       De kandidaat-adoptieouder moet minimum 25 jaar en meer dan 15 jaar in leeftijd verschillen met het geadopteerde kind.
2.       Je moet een voorbereiding volgen die georganiseerd wordt door de bevoegde gemeenschap.
3.       De wettelijke ouders van een minderjarig kind moeten akkoord gaan met de adoptie.

Tijdsgeest

Vlaanderen was in de jaren 1970 zeer Katholiek. Een tienerzwangerschap was in dit maatschappelijk landschap uit den boze.
Werd je in deze tijd zwanger en wou je je kind houden, dan kreeg je een 'goed pak rammel' van de zusters.
De meisjes die werden opgevangen in 'Tamar' te Lommel kregen begeleiding van de Zusters 'Kindsheid Jesu'.

In de jaren 1970 was er geen wetgeving voor moeders of begeleiders. De zusters waren bezig met begeleiden van een persoon in nood. Ze vonden niet dat ze iets verkeerd deden.

Vanaf de jaren '60-'70 kwam in Europa het gebruik van de pil meer en meer op. Dit was een eerste teken van vrijheid voor de vrouw. Zij kon nu bepalen of ze zwanger werd of niet.
De tweede feministische golf vond plaats in de jaren 50-60 en 70 van de 20ste eeuw. Tijdens de eerste golf werd er vooral gestreden voor het recht van vrouwen op deelname aan hoger onderwijs en openbaar bestuur. De tweede golf streed voor recht op betaald werk en deelname aan het maatschappelijk leven.
Sommige landen hebben nog steeds problemen met de emancipatie van de vrouw. Dit artikel is er een bewijs van.

Verzorging na de zwangerschap

In Vlaanderen bevallen de meeste mama’s op de kraamafdeling in een ziekenhuis. Dit gebeurt op de afdeling ‘materniteit’. Hier krijgt de moeder en het pasgeboren kind regelmatig bezoek van een gynaecoloog en de kinderarts.

Wat gebeurt er vlak na de bevalling?

•       Doorknippen van de navelstreng.

Via de navelstreng krijgt het kind, tijdens de zwangerschap, voedingsstoffen die nodig zijn. De navelstreng wordt met een navelklemmetje door de verloskundige of arts afgeklemd en vaak door de partner van de mama doorgeknipt.

•       De moederkoek

Na de geboorte van het kind, moet ook de moederkoek naar buiten komen. Dit is de nageboorte. Na nog enkele weeën van de baarmoeder komt de placenta los. Na een paar keer persen, komt deze naar buiten.

•       Controle

Wanneer de mama tijdens de bevalling inscheurt of wanneer de arts/ verpleegkundige heeft moeten inknippen dan wordt de vagina gecontroleerd. De wond wordt gehecht met een verdoving. De hechtingen verdwijnen vanzelf.

•       De baby moet drinken

Snel na de bevalling komt de baby voor de eerste keer aan de borst van de mama drinken. Dit is het eerste contact de moeder met haar kind heeft. Op dit moment wordt er een band opgebouwd.

•       De baarmoeder moet samentrekken

Tijdens de zwangerschap is de baarmoeder veel groter geworden. Nu de baby geboren is moet deze weer klein worden. Wanneer de baby aan de borst drinkt, zorgt het lichaam ervoor dat de baarmoeder zich samentrekt. Dit wordt gecontroleerd door de arts of de verloskundige.

•       Controle van de baby

De arts of verpleegkundige controleren de baby, direct na de bevalling op

hartslag;

ademhaling;

spierspanning;

reflexen;

huidskleur.

De dag na de bevalling wordt er een bloedcontrole uitgevoerd. Zo wordt er nagegaan of er tijdens de bevalling niet teveel bloed is verloren. Afhankelijk van het resultaat wordt er al dan niet ijzertabletten, ijzerinfuus of een bloedtransfusie gegeven worden.

Tamar vzw

‘Tamar’ werd in 1970 opgericht en focuste zich op meisjes die ongewenst zwanger waren.

Naar mate de maatschappij veranderde, veranderde ook de focus van ‘Tamar’. Het werd een tehuis voor moeders in problematische situaties.

Vanaf 1 januari 1995 is ‘Tamar’ een Centrum voor Integrale Gezinszorg.

'Tamar' biedt opvang en begeleiding met aandacht voor

1.       Het ganse gezin en de context van elke persoon;
2.       de verschillende terreinen en niveaus van gezinsproblemen;
3.       de ouder en kindrelatie en de zorg voor de komende generatie.

Antwoorden op de vragen

Het verhaal 

In de film ‘Little Black Spiders’ zien we tien jonge meisjes die naar een ziekenhuis in Lommel worden gebracht. Hier worden ze op de zolder opgesloten. Het is ten strengste verboden dat de meisjes zich elders in het gebouw begeven. Wel mogen ze naar een atelier in het bos gaan.

Katja is een meisje van zestien en ze is zwanger geraakt van haar leraar Grieks. Volgens Katja is het grote liefde tussen de twee. Ze zal na haar bevalling dan ook terug keren naar haar geliefde Guy. 
Naarmate dat de bevalling dichterbij komt, maakt ze zich meer en meer zorgen over de papa van haar kind. Met behulp van haar vriendinnen tracht ze te ontsnappen en hem op te zoeken. Wanneer Katja bij het huis van Guy aankomt, merkt ze dat hij een vrouw heeft en dat hij heel gelukkig is met haar. Een toekomst samen zit er voor hen niet meer in. 
Toch wil Guy nog alles regelen in verband met de baby! 
Nadat Katja terug wordt afgezet in Lommel, zit ze in zak en as. De andere meisjes bieden haar veel steun. 

Bij het begin van haar opname, in het opvangtehuis,  heeft Katja een document moeten ondertekenen. In dit document bevestigd Katja dat zij haar kind vlak na de geboorte af staat voor adoptie. Katja wil haar kindje zeer graag houden en laat het document verdwijnen.

Niet veel later krijgt Roxanne, de beste vriendin van Katja, weeën. Omdat Katja haar niet alleen wil laten, vertelt zij de directrice dat ze ook weeën heeft. 
Beide meisjes worden in de auto gezet en naar Frankrijk gebracht. De tocht lijkt wel uren te duren.

Aangekomen in het ziekenhuis wil Katja duidelijk maken dat ze nog geen weeën heeft. De verpleegsters luisteren niet naar haar en leiden de bevalling in. 

Roxanne haar baby overleeft de geboorte niet. Ondertussen is Katja mama geworden van een flinke dochter.
De volgende dag besluiten de meisjes om het ziekenhuis te ontvluchten. Ze willen niet meer terug naar Lommel. Maar het gaat slecht met Katja. Op het strand stuikt ze in elkaar. Roxanne is ondertussen aan het liften en is zich van geen kwaad bewust. Katja bloedt dood op het strand. 
Roxanne besluit te doen dat het kind van Katja nu haar dochter is en belt haar ouders om haar te komen halen.

Waarom werden de moeders weggehaald uit de maatschappij? Hoe was de tijdsgeest en komt dit de dag van vandaag nog steeds voor?

De meisjes pasten niet in het tijdsbeeld. Tienerzwangerschappen waren in deze tijd nog een groot taboe. 

Vlaanderen was in deze tijd zeer Katholiek. Je leven moest volgend een bepaald stramien verlopen.

Je werd verliefd – je trouwde – je kreeg kinderen – je werd huismoeder.

De meisjes die in deze film aan bod komen slaan een stap over. Namelijk het huwelijk.

Het was een ware schande voor de ouders en daarom halen ze hun meisje weg uit de maatschappij. Dat hun dochter hier zwaar onder leidt, maakte voor de ouders niets uit. Wat de mensen over hen zouden zeggen was veel belangrijker!

Vele van de meisjes kwamen achteraf in een zware depressie terecht. Om hun verdriet wat te kunnen verwerken, startten ze een zoektocht naar hun zoon of dochter. Dit was een proces van jaren! Wanneer ze dan eindelijk hun kind gevonden hadden, was het contact zeer vreemd. De geboortemoeders voelden zich ongewenst en hebben nu de moed niet meer om hun kind nog eens opnieuw op te zoeken.

Niet enkel in België vonden deze praktijken plaats. Ook in Australië moesten alleenstaande moeders hun kind afgeven voor adoptie. De Kerk vond dat een kind beter kon opgroeien in een twee-ouder gezin.

Tips voor de leerkrachten

De onderwerpen die in de film ‘Little Black Spiders’ aan bod komen, zijn zeer bruikbaar in het vak PAV.

Redelijk wat maatschappelijke problematieken komen aan bod. Denk maar aan adoptie, tienerzwangerschappen, …

Om de film nog extra duiding te geven kan je gebruik maken van de koppen-reportage ‘ongewenst zwanger in de jaren ‘70’. Koppen XL 06-09-2012 In deze reportage komen Elise en Annie hun verhaal brengen. Het is hartverscheurend, maar zorgt wel voor meer inlevingsvermogen. Je krijgt namelijk een échte getuigenis, iets waar leerlingen uit het beroepsonderwijs veel nood aan hebben. 

Een ander leuk aanknopingspunt zijn de zoekertjes op internet. Je vindt tientallen zoekertjes van moeders die hun kind terug zoeken.

Wanneer je de les start met een zoekertje spreek je de nieuwsgierigheid van de leerlingen aan.

Waarover gaat dit? Wat zou er gebeurd zijn? Allemaal vragen die door het hoofd van de leerlingen spoken.

Wanneer je de leerlingen wil stimuleren om meer te lezen is het aangewezen om een krantenartikel te gebruiken. Dankzij de film zijn er zeer veel artikels over dit onderwerp verschenen. De krantenartikelen verschillen qua moeilijkheidsgraad. Je kan als leerkracht nog steeds zelf bepalen voor welk krantenartikel je gaat.

Hieronder vind je een aantal suggesties.

Gedwongen adopties in Lommels tehuis

Gedwongen adopties in Lommelse Tamar

Nonnen Lommelse tehuis dwongen meisjes tot adoptie

Lommelse nonnen verdienden 3500 euro per baby

Om vakoverschrijdend te werken kan je gebruik maken van citaten.

Ik ben mijn blog begonnen met een citaat van Isabel. Dit heb ik gedaan zodat de lezer werd aangesproken en gemotiveerd was om verder te lezen.

Wanneer je moderne vreemde talen wil integreren kan je ook op zoek gaan naar citaten in het Engels of het Frans. Je kan ook een Nederlands citaat vertalen naar een moderne vreemde taal.

Bronnen

Humo, dertien en moeder: tienerzwangerschappen in Vlaanderen, internet, 20120924, (http://www.humo.be/humo-archief/20304/dertien-en-moeder-tienerzwangerschappen-in-vlaanderen)

Oorzaken en gevolgen van een tienerzwangerschap, internet, 20120924, (http://www.ongeplandzwanger.be/hulp/tienerzwangerschap/oorzaken-en-gevolgen-van-een-tienerzwangerschap/menu-id-25.html)

Bouw E., tienermoeders, internet, 20120926, (http://www.medicinfo.nl/%7B44a1c079-e1da-4674-8a6d-948687517220%7D/d_sv6104)

Tamarvzw, internet, 20120929, (http://www.tamarvzw.be)

Deredactie, interenet, 20120929, (http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/mediatheek)

ZOL info, moeder en kind proficiat!, 20120929, (http://www.zol.be/internet/uploadedFiles/Patiënten/Patienteninformatie/Ziektebeelden_en_behandeling/A/MB2534_Moeder%20en%20kind_2011_11.pdf)

KU Leuven, zorg voor moeder en kind, 20120929, (http://www.uzleuven.be/zwangerschap-en-bevalling/zorg-voor-moeder-en-kind)
Portaal Belgium, adoptie, 20120929, (http://www.belgium.be/nl/familie/kinderen/adoptie/)